a propos tematu warto napisać toche info związanych z High Definition 1080i Skrócona nazwa jednego z trybów wideo. Liczba 1080 oznacza rozdzielczość ekranu równą 1080 linii w pionie, a litera i oznacza obraz z przeplotem. 1080i jest częścią telewizji wysokiej rozdzielczości HDTV w formacie panoramicznym 16:9 oraz o rozdzielczości 1920 × 1080, czyli ponad 2 miliony pikseli. 1080p Skrócona nazwa jednego z trybów wideo. Liczba 1080 oznacza rozdzielczość ekranu równą 1080 linii w pionie, a litera p oznacza obraz progresywny lub bez przeplotu. 1080p jest częścią telewizji wysokiej rozdzielczości HDTV w formacie panoramicznym 16:9 oraz o rozdzielczości 1920 × 1080, czyli ponad 2 miliony pikseli. Informacja o odświeżaniu obrazu może zostać dopisana po prawej stronie litery p (np. 1080p30 oznacza 30 klatek na sekundę). Często, mówiąc o 1080p, można się spotkać z określeniem “True High-Definition” albo “Full High-Definition”. 1080p jest obecnie standardem w cyfrowej kinematografii. 720p Skrócona nazwa jednego z trybów wideo. Liczba 720 oznacza rozdzielczość ekranu równą 720 linii w pionie, a litera p oznacza obraz progresywny lub bez przeplotu. 720p jest częścią telewizji wysokiej rozdzielczości HDTV w formacie panoramicznym 16:9 oraz o rozdzielczości 1280×720 pikseli. Blu-ray Nowy, konkurencyjny dla HD DVD format zapisu optycznego. Opracowany przez Blu-ray Disc Association, wyróżnia się większą pojemnością od płyt DVD, co jest możliwe dzięki zastosowaniu niebieskiego lasera. Obecnie pojemność 2-warstwowych płyt dochodzi do 50 GB. Zaś TDK stworzyło już 6-warstwowy nośnik o pojemności 150 GB . Composite Wyjście sygnału wideo umożliwiające podłączenie telewizora. Na gnieździe podawany jest sygnał zespolony (niepoprawnie zwany często kompozytowym). Gniazdo Composite wykorzystuje złącze typu RCA, znane też jako cinch. Dawniej gniazdo Composite było umieszczane na kartach graficznych, obecnie jest już bardzo rzadko spotykane ze względu na niską jakość obrazu. Zostało wyparte przez dużo lepsze wyjście S-Video. CRT Cathode-Ray Tube to w języku angielskim oznaczenie kineskopu z działem elektronowym. W języku polskim pod tym słowem przyjęto potoczną nazwę skrótową, synonim dla wyrażenia: monitor CRT - czyli oznaczenie dla modeli monitorów komputerowych, których ekran oparty jest na kineskopie. Właściwe określenie to monitory kineskopowe. Cyfra+ CYFRA+ to polska telewizyjno- radiowa satelitarna platforma cyfrowa powstała w 1998 roku. Operatorem tej platformy jest spółka CANAL+ Cyfrowy. CYFRA+ nadaje z satelity Eutelsat Hot Bird 13° E w standardzie DVB-S, większość stacji jest kodowana w systemie Seca/Mediaguard. W odróżnieniu od sprzętu proponowanego przez Cyfrowy Polsat i n , dekodery oferowane przez CYFRĘ+ nie obsługują protokołu DiSEqC i nie potrafią bezpośrednio używać anten z kilkoma konwerterami ani anten obrotowych (pewien wyjątek stanowi dekoder Philips HD). Są jednak one zaprogramowane tak, że po podłączeniu sygnału z satelitów Astra na pozycji 19,2° E można odbierać niekodowane kanały z tych satelitów na numerach programu od 650 wzwyż (obecnie). Daje to dostęp do kanałów takich jak TV Trwam i TVP 3 Warszawa. Przełączanie sygnałów wymaga zainstalowania niestandardowych i kłopotliwych w obsłudze przystawek przed wejściem antenowym dekodera (w wypadku dekodera Philips HD dodatkowe przystawki są niepotrzebne). W 2002 roku CYFRA+ połączyła się z konkurencyjną platformą cyfrową Wizja TV. Zmieniła wtedy nazwę na Nowa Cyfra+, ale potem powróciła do nazwy Cyfra+. Cyfrowy Polsat Cyfrowy Polsat to największa polska telewizyjno - radiowa satelitarna platforma cyfrowa. Na początku działalności ( 1999 - 2000) pod nazwą Polsat 2 Cyfrowy, a w okresie 2000 - 2003 usunięto cyfrę “2″. Cyfrowy Polsat nadaje z satelity Eutelsat Hot Bird 13° E w standardzie DVB -S, do października 2005 wszystkie jego stacje kodowane były w szwajcarskim systemie Nagravision , który został kilka lat wcześniej złamany przez piratów . Szeroka skala nieuprawnionego odbioru sprawiła, że w październiku 2005 Cyfrowy Polsat zakończył nadawanie w tym systemie i przeszedł na nowy, uznawany za bezpieczny system Nagravision 2, bardziej znany jako Nagravision Aladin. DLP Digital Light Processing – klasa wyświetlaczy obrazowych opracowanych przez Texas Instruments, opartych o technologię MEMS wykorzystującą miniaturowe lustra (powierzchnia kilkunastu mikrometrów kwadratowych) odbijających lub rozpraszających padający na nie strumień świetlny. Dolby Digital A/52 - standard stratnego kodeka dźwięku używany na większości płyt DVD-Video. Powszechnie znany jako Dolby Digital Audio Compression-3, Dolby Digital lub AC3 (nazwy handlowe używane przez twórcę kodeka, firmę Dolby). A/52 pozwala na zapisanie wielokanałowego dźwięku w następujących kombinacjach (przód/tył): * 1/0 * 1+1/0 (czyli mono na dwóch głośnikach z przodu) * 2/0 (czyli zwykłe stereo) * 3/0 * 2/1 (stereo z przodu i jeden głośnik za słuchaczem) * 3/1 (tzw. LCRS - kanał “lewy-środkowy-prawy-otaczający” - czyli konfiguracja Dolby Surround) * 3/2 Oprócz tego, do każdej kombinacji można dołączyć kanał z niskimi częstotliwościami (LFE - ang. low frequency effects), określany jako .1. A więc dźwięk 5.1 to 3 głośniki z przodu, 2 z tyłu oraz bezkierunkowy, niskotonowy subwoofer. Dolby TrueHD Zaawansowany, wielokanałowy kodek Dolby Laboratories stworzony głównie z myślą o zestawach kina domowego wyposażonego w napędy Blu-ray lub/i HD DVD. System potrafi przetwarzać 14 kanałów dźwiękowych. DVB Digital Video Broadcast– standard cyfrowej telewizji. Charakteryzuje się jakością obrazu i dźwięku porównywalną do zapisu DVD (500i), pozwala na interaktywny odbiór, tj. włączenie napisów w różnych językach oraz przełączenia języka ścieżki audio. W standardzie DVB obraz i dźwięk przesyłane są w systemie MPEG-2, tak jak w DVD. Oryginalna rozdzielczość PAL sygnału DVB to 720×576. Niektóre odbiorniki satelitarne DVB obsługują karty SmartCard odblokowujące płatne kanały. Istnieje pakiet kanałów FTA (ang. Free-to-air), które każdy może odbierać za darmo. Użytkownicy telewizji DVB cenią sobie przede wszystkim idealną jakość obrazu – wysoką rozdzielczość efektywną obrazu w przypadku telewizji HDTV i kolorystykę zgodną z emitowanym oryginałem – oraz wysokiej jakości dźwięk stereo. DVB-S Digital Video Broadcasting – Satellite - jest standardem cyfrowej telewizji DVB nadawanej przez satelity. Do kodowania sygnału używa się MCPC and SCPC. Do kompresji audio/wideo przyjęto standard MPEG-2 oraz niedawno MPEG-4 AVC. DVB-S2 Digital Video Broadcasting - Satellite - Second Generation - rozwinięcie standardu DVB-S, utworzone w 2003 roku, w marcu 2005 został uznany przez ETSI za jeden z standardów nadawania. W Polsce jest już wykorzystywany przez platformę n. DVB-T Digital Video Broadcasting - Terrestrial - jest standardem cyfrowej telewizji DVB nadawanej naziemnie. Jest to sposób transmisji cyfrowych strumieni audio/wideo przy użyciu COFDM czyli kodowanej transmisji OFDM. Do kompresji audio/wideo przyjęto standard MPEG-2 oraz niedawno H.264. DVD Digital Versatile Disc (cyfrowy dysk ogólnego przeznaczenia) – standard zapisu danych na optycznym nośniku danych, podobnym do CD-ROM (te same wymiary: 12 lub 8 cm) lecz o większej pojemności uzyskanej dzięki zwiększeniu gęstości zapisu. Płyty DVD dzielą się na przeznaczone tylko do odczytu DVD-ROM oraz umożliwiające zapis na płycie DVD-RAM , DVD-R , DVD-RW , DVD+R , DVD+RW , DVD+R DL. Dyski DVD w zależności od typu mogą pomieścić od 4,38 GB (jednowarstwowe, jednostronne płyty DVD, powszechnie znane jako DVD-5) do ponad 17 GB danych (obustronne, dwuwarstwowe DVD DVD-18). DVI Digital Visual Interface - standard złącza pomiędzy kartą graficzną, a monitorem komputera. Złącze DVI występuje w 3 wariantach: DVI-I przesyła zarówno dane cyfrowe, jak i analogowe. Po zastosowaniu właściwej przejściówki można go połączyć ze zwykłym złączem D-Sub karty graficznej. DVI-D przesyła natomiast tylko dane cyfrowe, a DVI-A - tylko analogowe. HD DVD High Definition DVD. Nowy format zapisu optycznego danych, opracowany przez firmy Toshiba, NEC i Memory-Tech zrzeszone w organizację AOSRA. Podobny do płyt DVD , jednak znacznie bardziej pojemny dzięki zastosowaniu niebieskiego lasera . Średnica: 120 mm, grubość: 1,2 mm. Pojemność nośników HD DVD HD DVD-ROM (tylko do odczytu): * 15 GB (jednostronny jednowarstwowy) * 30 GB (jednostronny dwuwarstwowy) * 30 GB (dwustronny jednowarstwowy) * 51 GB (jednostronny trójwarstwowy) * 60 GB (dwustronny dwuwarstwowy) HD DVD-R (jednokrotny zapis): * 15 GB (jednostronny jednowarstwowy) * 30 GB (dwustronny jednowarstwowy) HD DVD-RW (HD DVD-ReWritable, wielokrotny zapis): * 20 GB (jednostronny jednowarstwowy) * 32 GB (jednostronny dwuwarstwowy) * 40 GB (dwustronny jednowarstwowy) HD ready Logo wprowadzone przez organizację EICTA (ang. European Information, Communications and Consumer Electronics Technology Industry Associations) jako znak wyróżniający urządzenia mogące wyświetlać sygnał wysokiej rozdzielczości. Minimalne wymagania jakie musi spełniać urządzenie aby otrzymać logo HD ready: * Rozdzielczość ekranu 720 linii w poziomie * Urządzenie musi posiadać: * analogowe wejście YPbPr (komponentowe) * cyfrowe wejście DVI lub HDMI obsługujące technologię HDCP * wejścia muszą obsługiwać następujące formaty przy częstotliwościach 50 i 60 Hz: * 1280×720 ze skanowaniem progresywnym ( 720p ) * 1920×1080 z przeplotem ( 1080i) Brak loga HD ready na urządzeniu nie oznacza że nie umożliwia ono wyświetlania sygnału wysokiej rozdzielczości. HDMI High Definition Multimedia Interface jest cyfrowym interfejsem dla sygnału audio/wideo zdolnym przesyłać pełen strumień danych bez kompresji. Dane wideo przesyłane są z wykorzystaniem technologii TMDS. HDMI pozwala łączyć ze sobą dowolne, zgodne ze standardem, urządzenia audio/wideo takie jak odtwarzacze DVD, konsole gier, komputery z monitorem lub telewizorem cyfrowym. Obecnie zaczyna wypierać starsze standardy zarówno analogowe (np.: S-Video, Eurozłącze, VGA ) jak i cyfrowe (np.: DVI). HDTV High Definition TV czyli telewizja w wysokiej rozdzielczości. Jest ogólnym określeniem sygnału telewizyjnego o rozdzielczości większej niż standardowa ( PAL lub NTSC ). Rozdzielczości HDTV: * 720p - 1280×720 pikseli * 1080i / 1080p - 1920×1080 pikseli Oznaczenia: * i (interlaced) - obraz z przeplotem (na zmianę wyświetlane są linie parzyste i nieparzyste) * p (progressive scan) - obraz ze stałym skanowaniem (lepsza ostrość obrazu) Kabel koncentryczny Przewód miedziany otoczony izolacją, wspólnym ekranem oraz zewnętrzną koszulką ochronną, wykorzystywany np. jako medium transmisyjne w sieciach Ethernet (np. 10BASE5 ) z szybkością do 10 Mb/s, w instalacjach antenowych do radia i telewizora, jak również w aparaturze pomiarowej. Kabel koncentryczny był początkowo stosowany głównie w sieciach: AN. Obecnie znajduje zastosowanie także w sprzęcie wideo, amatorskich urządzeniach krótkofalowych oraz w elektronicznych pomiarowych. LCD Wyświetlacz ciekłokrystaliczny, LCD (ang. Liquid Crystal Display) - to urządzenie wyświetlające obraz oparte na mechanizmie zmiany polaryzacji światła na skutek zmian orientacji uporządkowania cząsteczek chemicznych, pozostających w fazie ciekłokrystalicznej, pod wpływem przyłożonego pola elektrycznego. Wszystkie rodzaje wyświetlaczy ciekłokrystalicznych składają się z czterech podstawowych elementów: * komórek, w których zatopiona jest niewielka ilość ciekłego kryształu, * elektrod , które są źródłem pola elektrycznego działającego bezpośrednio na ciekły kryształ, * dwóch cienkich folii, z których jedna pełni rolę polaryzatora a druga analizatora, * źródła światła. Światłowód Światłowód to struktura prowadząca fale elektromagnetyczne o częstotliwościach optycznych. Ogólnie, światłowód możemy określić jako falowód optyczny. Popularne rodzaje światłowodów to światłowody włókniste (najczęściej - błędnie - określane po prostu jako światłowody), światłowody warstwowe i światłowody paskowe. Światłowody są wykorzystywane jako elementy urządzeń optoelektronicznych, składniki optycznych układów zintegrowanych lub do transmisji sygnałów na duże odległości, jak również do celów oświetleniowych. MPEG-2 Grupa standardów kompresji ruchomych obrazów i dźwięku zatwierdzona przez MPEG ( ang. Moving Picture Experts Group) w 1994 roku. MPEG 2 - jest standardem kompresji sygnałów wizji, dla telewizji cyfrowej, o jakości przewyższającej dotychczasowe systemy telewizyjne (PAL, NTSC, SECAM). Standardowy system kompresji został uzupełniony o mechanizmy kodowania obiektów przemieszczających się względem nieruchomego tła. System MPEG2 określa ponadto przedziały przepływności kanału niezbędne dla przesłania sygnałów wizji o określonej rozdzielczości jak: * 1-2 Mb/s, dla rozdzielczości 352×288 punktów - LDTV (Low Definition TV), * 4-5 Mb/s, dla rozdzielczości 720×576 - SDTV (Standard Definition TV), Zaakceptowana jako podstawowy system dla aktualnie używanej telewizji cyfrowej ( DVB ) i, z pewną modyfikacją, dla dystrybucji filmów na płytach DVD. MPEG-4 Wprowadzony pod koniec 1998 jest oznaczeniem grupy standardów kodowania audio i wideo wraz z pokrewnymi technologiami, opracowanej przez grupę ISO / IEC MPEG. Główne zastosowania MPEG-4 to media strumieniowe w sieci Web, dystrybucja CD, wideokonferencje i telewizja. MPEG-4 przejął wiele elementów standardów MPEG-1, MPEG-2 i pokrewnych, dodając nowe możliwości takie jak (rozszerzone) wsparcie VRML dla renderowania 3D, zorientowane-obiektowo pliki złożone (zawierające obiekty audio, wideo i VRML), wsparcie dla technologii DRM (zdefiniowanych jako zewnętrzne standardy) i różnoraką interaktywność. NTSC To amerykański system kodowania obrazu telewizji analogowej. Nazwa pochodzi od pierwszych liter nazwy organizmu, który zatwierdził system - National Television Standards Committee (pl. Krajowy Komitet Standardów Telewizyjnych). NTSC jest systemem obowiązującym w wielu krajach Ameryki, Azji wschodniej i Pacyfiku. OLED Organic Light Emitting Diode. Dioda emitująca światło wykonana w technologiach opartych na związkach organicznych. Historycznie pierwszym związkiem organicznym, w którym odkryto zjawisko emisji światła pod wpływem przyłożenia napięcia elektrycznego, był polifenylenowinylen; odkrycia tego dokonano w roku 1989 w laboratorium Uniwersytetu Cambridge. Cechy wyświetlacza OLED w porównaniu z wyświetlaczem LCD: * szeroki kąt widzenia (do 180°) * lepsze odwzorowanie kolorów i lepszy kontrast * brak konieczności podświetlania * możliwość produkcji na elastycznym podłożu * mniejsza energochłonność * znikomy czas reakcji matrycy * trwałość ok. 10 000 h pracy Pierwszym seryjnie produkowanym urządzeniem wyposażonym w wyświetlacz OLED był palmtop CLIE PEG-VZ90 firmy Sony – wyświetlacz o przekątnej 3.8 cala , rozdzielczości 480×320 pikseli , jasności 150 cd/m², grubości 1.9 mm i kącie widzenia 180°. 26 maja 2007 roku firma Sony zaprezentowała film ukazujący wyświetlacz elastyczny wyświetlacz OLED o przekątnej ekranu 2,5 cala i rozdzielczości 120×160 pikseli. PAL ( ang. Phase Alternating Line) - standard nadawania koloru w sygnale telewizyjnym, używany w telewizji kolorowej. Został opracowany w Niemczech przez Waltera Brucha z zakładów Telefunken i po raz pierwszy zastosowany w 1967 roku. System PAL jest udoskonaloną modyfikacją systemu NTSC. Podobnie jak w systemie NTSC fala podnośna przenosi jednocześnie informacje o dwóch składowych barwy - czerwonej i niebieskiej. Nazwa Phase Alternating Line określa sposób przesyłania sygnału telewizyjnego, polegający na odwróceniu (o 180 stopni), co drugą linię obrazu, fazy jednej z tych składowych. Zapewnia to automatyczną korekcję błędów różnicowych występujących w przesyłanym sygnale — nie pozwala to jednak skorygować najpoważniejszych błędów. Dlatego też później odbiorniki otrzymały dodatkowo linię opóźniającą zapożyczoną z systemu SECAM, gdzie przechowana jest informacja o kolorze z poprzedniej linii, która po odwróceniu fazy służy do dodatkowej korekcji sygnału koloru w bieżącej linii. PDP Plasma Display Panel – wyświetlacz , który do tworzenia obrazu wykorzystuje plazmę i luminofor. Zasada działania ekranu plazmowego polega na doprowadzeniu mieszaniny gazów (głównie ksenon i neon) do stanu plazmy. Zjonizowane gazy zaczynają emitować fotony światła ultrafioletowego, które padając na luminofor pobudzają go do emisji światła widzialnego odpowiedniego dla danego rodzaju luminoforu. Ekrany plazmowe posiadają następujące cechy: * perfekcyjnie płaski ekran * możliwość budowy ekranów dużych rozmiarów (typowe rozmiary to: 32″, 40″, 42″, 46″, 50″, 61″, 63″, 65″, 103″) * duże trudności techniczne przy budowie ekranów plazmowych małych rozmiarów (< 30″) * ekran jest stosunkowo cienki w porównaniu do swoich rozmiarów (4″ przy przekątnej ekranu 50″) * szeroki kąt widzenia (typowo 170 ° bez spadku jasności i czystości obrazu) * wysoka jakość tworzonego obrazu * wysoki kontrast (nawet 10000:1) * dość dobre oddanie barw (szczególnie przy zastosowaniu odpowiednich filtrów) * mała podatność na zniekształcenia obrazu spowodowane polem magnetycznym. Platforma cyfrowa N Telewizja nowej generacji n (HDTV, Telewizja Wysokiej Rozdzielczości) - polska satelitarna telewizyjna platforma cyfrowa Grupy ITI, działająca od 12 października 2006 roku. Operatorem tej platformy jest spółka ITI Neovision. Platforma nadaje z satelity Hot Bird znajdującego się na pozycji 13°E w standardzie DVB-S2 w kompresji MPEG-4 . Używa systemu dostępowego Cona . POT Polski Operator Telewizyjny - spółka założona przez firmy Polsat SA i TVN SA, której zadaniem będzie uruchomienie i eksploatacja sieci nadawczej cyfrowej telewizji naziemnej. Przeplot Technika wyświetlania obrazu, polegająca na naprzemiennym wyświetlaniu parzystych i nieparzystych linii obrazu, powszechnie stosowana w telewizji. Stosuje się ją w celu zmniejszenia pasma przenoszenia przesyłanego sygnału, bądź w celu zwiększenia pozornej rozdzielczości wyświetlanego obrazu. W telewizji stosowana głównie do zmniejszenia efektu migotania ekranu (dwukrotnie częstsze wyświetlenie połowy linii, zamiast rzadszego wyświetlania pełnej klatki). S-Video Separated Video - oddzielny sygnał wizyjny. Standard przesyłania sygnału wizyjnego umożliwiający uzyskanie lepszej jakości niż w najczęściej spotykanym standardzie Composite video, dzięki oddzieleniu sygnału luminancji (informacje o jasności obrazu) od sygnału chrominancji (informacje o nasyceniu barw). Standard S-Video nazywany jest czasami Super Video lub Y/C, a także błędnie S-VHS. Złącze standardu S-Video przenosi tylko sygnał wizyjny, a sygnały fonii przesyłane są oddzielnymi przewodami. Obecnie najczęściej używanym złączem S-Video są 4-pinowe wtyczki typu mini-DIN o impedancji 75 Ω, chociaż spotyka się również wtyczki 7-pinowe. SCART Eurozłącze - złącze, znane pod nazwą SCART służące do łączenia elementów zestawów AV. W złącze tego typu wyposażona jest większość urządzeń AV, takich jak: odbiorniki telewizyjne, odtwarzacze DVD , magnetowidy, tunery satelitarne, dekodery telewizji cyfrowej, konsole do gier itp. Do złącza doprowadzone są sygnały composite, RGB , audio ( mono i stereo ) oraz S-Video. Dzięki możliwości oddzielnego sterowania wzmacniaczy chrominancji (RGB), pozwala uzyskać wysokiej jakości obraz. Złącze posiada 21 styków. SDTV Standard-definition television. Jest to nazwa, którą określa się systemy telewizyjne oferujące rozdzielczość mniejszą niż HDTV. Nazwa ta jest używana zazwyczaj w stosunku do telewizji cyfrowej. SED Surface-conduction Electron-emitter Display to wyświetlacz z emiterami elektronowymi i przewodnictwem powierzchniowym – rodzaj wyświetlacza opartego na zasadzie zderzenia przyśpieszonych elektronów z ekranem pokrytym luminoforem, a więc na zasadzie znanej ze zwykłych telewizorów i monitorów CRT , z tą różnicą, że nie ma jednego działa elektronowego lecz na każdy punkt luminoforu przypada pojedynczy emiter elektronów. źródło: Wikipedia skanowanie progresywne Technika wyświetlania obrazu, polegająca na wyświetlaniu pełnych klatek obrazu. Wyświetlane są wszystkie linie obrazu jednocześnie, bez podziału na linie parzyste i nieparzyste jak w przypadku Przeplotu (interlanced). UHDV Ultra High Definition Video. Standard sygnału w super wysokiej rozdzielczości testowany obecnie w Japonii. Rozdzielczość sygnału UHDV to 7680 × 4320 pikseli. To czterokrotnie więcej (zarówno w pionie jak i poziomie) w stosunku do systemu HDTV (maksymalna rozdzielczość 1920 x 1080 pikseli). Jedna minuta nieskompresowanego obrazu UHDV zajmuje 194 GB. Przy takich wielkościach dwugodzinny film potrzebowałby nośnika o pojemności 25 terabajtów (1 TB = 1000 GB). VGA * Video Graphics Array. Jeden ze standardów kart graficznych IBM-PC ustanowiony w 1987 roku. Karty VGA były po raz pierwszy montowane w komputerach serii IBM PS/2. Karty VGA ustaliły standard wtyczki (wyjścia i wejścia) do monitora, który obowiązuje do dzisiaj. * Rozdzielczość VGA odnosi się do trybu wyświetlania 640 x 480 pikseli, niezależnie od liczby kolorów.
