Wzmacniacz lampowy PP w wersji DIY ȃ la Audio Note L1

[MariuszZ]

Tak mnie intryguje to 0,5 dB w prawym kanale na charakterystyce przenoszenia wzmacniacza, że poświęciłem dziś trochę czasu na mieszanie lampami. Obawy o wyjmowanie lamp były chyba na wyrost. Po pierwszym razie wchodzą i wychodzą OK. Trzeba było tylko trochę gibać na prawo i lewo ciągnąc hehe. Zmieniałem miejscami lampy sterujące. Żadnej poprawy w tej materii. Zmieniałem EL84 JJ miejscami w kanale i między kanałami. Dalej to samo. Postanowiłem zmienić lampy mocy na te niesprawdzone 6P14P EW. Nic się nie poprawiło więc chyba problem jest w innym miejscu. Obstawiam nierówne wartości R w pętli NFB ale to sprawdzę jak wymontuję przy okazji PCB z obudowy, ponieważ niefortunnie przylutowałem rezystory pod płytką z drugiej strony bo wygodniej było. Nie wiem czy zostawić teraz te 6P14P bo grają nie gorzej od tych JJ. Może jeszcze niech pograją i z ciekawości pasmo oscyloskopem pomierzę. Dokąd mnie ta ciekawość zaprowadzi? Nie posłucham spokojnie chyba ... Pozdrawiam.

[audiowit]

6p14pEW zagrają lepiej od el84jj tylko daj im szansę pograć.

[Karol64208]

1 godzinę temu, MobyDick napisał:

Konstrukcja wzmacniacza nie ma nic do rzeczy. Oba kanały są zawsze identyczne elektrycznie.

nie zawsze, dlatego robi się pomiary, no chyba że zastosujesz element z 0% tolerancją

1 godzinę temu, MariuszZ napisał:

Tak mnie intryguje to 0,5 dB w prawym kanale na charakterystyce przenoszenia wzmacniacza, 

może to powodować potencjometr

[MariuszZ]

7 minut temu, Karol64208 napisał:

może to powodować potencjometr

Faktycznie to najbardziej prawdopodobne jest 👍

[MobyDick]

1 godzinę temu, Karol64208 napisał:

nie zawsze, dlatego robi się pomiary, no chyba że zastosujesz element z 0% tolerancją

Oba kanały powinny być identyczne. Kompensacja parametrów wynika z niedokładności np. potencjometru. Gdyby potencjometr głośności był idealny, nie było by potrzeby go kompensować. Nie mówię o kompensacji elementami nastawnymi, takimi jak potencjometry montażowe. Tymi można skompensować nierówności działania elementów aktywnych.

[MariuszZ]

1 godzinę temu, audiowit napisał:

6p14pEW zagrają lepiej od el84jj tylko daj im szansę pograć.

Zostawiam je. JJ idą do pudła na zaś.

[audiowit]

Nie wiem czy są nowe czy stare. Moj kolega notował czas wygrzewania tych lamp. Trwało to 140h po czym proces się zatrzymał. U mnie 6p14p sie nie sprawdziły ale slyszałem co potrafią.

[MariuszZ]

41 minut temu, audiowit napisał:

Nie wiem czy są nowe czy stare.

Nieużywane NOS wszystkie z listopada 1981r. Czyli z jednej partii prawdopodobnie. Niech się grzeją. Zobaczymy co będzie. 

[audiowit]

Sprawdź jeszcze parametry bo te 2 typy lamp rożnia się chyba nieznacznie parametrami. Moze cos trzeba przelutować lub wlutować.

Dobre, stosunkowo niedrogie lampki. EW są chyba wstrzasoodporne i maja przedluzona zywotnosć.

Oczywiscie to wersja wojskowa.

[MariuszZ]

6 minut temu, audiowit napisał:

Sprawdź jeszcze parametry bo te 2 typy lamp rożnia się chyba nieznacznie parametrami.

Czytałem gdzieś na forum, że te 6P14P można w ciemno podmieniać bo mają większą tolerancję napięć anodowych, żarzenia i nawet moc admisyjną chyba o 2 W. Odwrotnie czyli za te radzieckie podmieniając należałoby się dowiedzieć czy punkty pracy lamp nie były liczone na większe niż katalogowe napięcia i moce. Nie wiem z czego to wynika ale te radzieckie nie świecą tak mocno jak te JJ. 

[Janusz44]

Można lampy oznaczyć L-R aby przy wyjęciu lamp z podstawek wiedzieć po której stronie były włożone poprzednio. 

[audiowit]

Mariusz, nie czytaj forum :))) i nie wierz co piszą, wiekszość to teoretycy. Sprawdź w katalogu. Zmiana biasu to 2 rezystorki, a dźwiek bedzie lepszy. Moze siaść Ci dynamika, mozesz mieć przesterowane wysokie tony. 

Janusz pomożesz? Ja nie jestem elektronikiem. U mnie były inne ustawienia na 6p14p. Bez wiekszych przerobek, ale były.

A tak wogole nie wiem czy Ci mowiłem ale dla mnie rodzina el84 jest ulubioną. Najbardziej prawdziwe granie mozna z nich wyciagnąć.

Nigdy nie slyszałem układu se na tych lampach. Musi byc czad przy odpowiednich kolumnach.

[MobyDick]

Potrzebne są wtedy wysokoefektywne kolumny, bo moc jest wtedy bardzo niska, szczególnie gdy grają w trybie triody. Faktycznie mozna wtedy uzyskać bardzo fajnie grający wzmacniacz. W trybie triody około 1W mocy.

[MariuszZ]

2 godziny temu, audiowit napisał:

A tak wogole nie wiem czy Ci mowiłem ale dla mnie rodzina el84 jest ulubioną. Najbardziej prawdziwe granie mozna z nich wyciagnąć.

Widzę, że moja techniczna intuicja mnie nie zawodzi  doczytam jeszcze o tych 6P14P i ewentualnych zmianach rezystorów ale wydaje mi się, że w układach z automatycznym minusem te katodowe rezystory dla rodziny lamp EL84 chyba lepiej zostawić w spokoju (katalogowo 270R). Nie mam doświadczenia więc może się mylę i faktycznie warto pokombinować.

[Janusz44]

Zastanówcie się czy różnicę pomiędzy kanałami 0,5 dB można usłyszeć? Potencjometry mogą posiadać tolerancję +- 20%. Kto posiada wzmacniacz ze sztywną polaryzacją, przecież wygodniejsza jest automatyczna. Dodam, zmniejszając regulacją mA wzmacniacz posiada oziębiony dźwięk, zwiększając do określonego punktu otrzymujemy cieplejszy dźwięk oraz zwiększoną moc wyjściową. Stosuje się również w katodach lamp mocy potencjometr w szeregu rezystorem katodowym.

Schemat.

http://www.forum-trioda.pl/viewtopic.php?f=8&t=35657

Edytowano 25 sierpnia 2019 przez Janusz44

[MariuszZ]

10 godzin temu, Janusz44 napisał:

Dodam, zmniejszając regulacją mA wzmacniacz posiada oziębiony dźwięk, zwiększając do określonego punktu otrzymujemy cieplejszy dźwięk oraz zwiększoną moc wyjściową.

Te 0,5 dB to ja nie słyszę ale podświadomie mnie to męczy i słucham nie muzyki tylko czy kanały równo grają. Psychoza jakaś hehe. Z tą mocą to wychodzi na słuch, że jest inaczej niż z pomiarów, bo przecież jak więcej mA i większą moc to pasmo wzmacniacza węższe czyli na logikę powinno być mniej basu i "zimniej" co potwierdza moje przekonanie, że to bardzo zawiłe i skomplikowane tematy są. Pozdrawiam.

[Fafniak]

1 minutę temu, MariuszZ napisał:

Te 0,5 dB to ja nie słyszę ale podświadomie mnie to męczy i słucham nie muzyki tylko czy kanały równo grają. Psychoza jakaś hehe.

Tak.. takie psychozy są straszne. Ja mam w lewym kanale leciutko większe smażenie niż w prawej (po zamontowaniu sterowania na pilota coś się niestety uaktywniło) i co z tego że z miejsca słuchania tego nie słychać🤣 ja niestety wiem że jest i to jest straszne👿

[Audio Autonomy]

16 godzin temu, MariuszZ napisał:

Dokąd mnie ta ciekawość zaprowadzi? Nie posłucham spokojnie chyba

Skąd ja to znam. Ciągłe zmiany i odsłuchiwanie. Ciężko na spokojnie dłużej posłuchać muzyki

Ze swojej strony dodam tylko, że rozbieżnością w wysokości 0,5dB to bym się nie przejmował. Tak jak wspomina @Janusz44 - sam potencjometr (np. niebieski Alps) może mieć nierówne ścieżki (szczególnie w skrajnych położeniach), co może generować spore różnice w natężeniu dźwięku w kanale prawym i lewym.

13 godzin temu, MariuszZ napisał:

Nie wiem z czego to wynika ale te radzieckie nie świecą tak mocno jak te JJ. 

Niektóre lampy tak po prostu mają. Jedne świecą mocniej, drugie słabiej.

[audiowit]

Dlatego nie ma to jak pożądna drabinka. Ja już mam tylko jeden potencjometr we wszystkich sprzetach. Zresztą jego dni też juz są policzone.

[Janusz44]

To jest normalne - po wykonaniu wzmacniacza człowiek szuka jeszcze aby coś poprawić, więcej czasu spędza się na udoskonalaniu jak słuchaniu. Dobrana kwadra 6P14P EW to bardzo dobre lampy, można jeszcze poszukać 6P14P ER. W katodach lamp mocy można zastosować 220uF zamiast 100uF.

[MariuszZ]

33 minuty temu, Audio Autonomy napisał:

Niektóre lampy tak po prostu mają. Jedne świecą mocniej, drugie słabiej

Nie dało mi to spokoju i zacząłem sprawdzać napięcie żarzenia. Na jednym multimetrze jest 6.3V, a na drugim 6.6V i znowu mam o czym myśleć. Co dziwne wyższe napięcia multimetry mierzą jednakowo. Wiem, że tolerancja 5 % niby dopuszcza mniej lub więcej ale... Jak zmierzyć to żarzenie żeby mieć pewność? Może oscyloskopem? 

Z tą nierówną pracą to sam namieszałem trochę, bo zasugerowałem się wynikami RMAA (tam wychodzi +0.5 dB w całym paśmie w prawym kanale) na charakterystykach przenoszenia z oscyloskopu jest podbicie ale równe dla 2ch kanałów, a później już spadeki w obu kanałach ale nie podbicie jak w RMAA o pół dB. Na słuch jak jest ledwo podgłośnione to muzykę słychać w obu kanałach i nawet scena jest wyraźnie nakreślona więc faktycznie trochę dramatyzuję. Bezmyślnie o tym napisałem trochę za co przepraszam. RMAA wykorzystuje mały box z opornikami i potencjometrem, który faktycznie nie jest równy w kanałach. 

[Adam Szczepanowski]

Skąd pociagnoles 12v do guzika?

[MariuszZ]

 Z PCB. Zamiast diody LED dałem przewody do .... Guzika? 

[MariuszZ]

Witam. Wracam na chwilę do napięcia żarzenia mojego wzmacniacza. 6,7 VAC jest i wynika to z mojego braku doświadczenia. Zamawiając drugie trafo zasilające u Pana Leszka napisałem żeby zmienił napięcie wtórne anodowe i nie zmieniał napięcia żarzenia 3,15-0-3,15 V bo jest dobre. Było dobre bo pomierzyłem multimetrem, którym dysponowałem zanim zaopatrzyłem się w lepszy (nowszy) i ten w HANTEKu. Na tych dwóch przyrządach pomierzone napięcie jest wyższe od tego pokazywanego na starym multimetrze. Dalej płacę frycowe  

Co zrobię? Już policzyłem z prawa Ohma, że potrzeba mi mniej 400mV więc po 200mV na gałąź (do 3,15 VAC w gałęzi) co wymaga dołożenia dwóch rezystorów 0,051R o mocy ok. 2W. Gdybym tego nie zrobił to lampki niewątpliwie by skróciły żywot. Zatem na razie koniec słuchania muzyczki i czekam na zamówione części. Przy okazji zrobię planowany upgrade do trybu UL oraz modyfikacje wynikające z poprawek jakie przeprowadzili inżynierowie Audio Note (ver.2.02) tj. zmiana głębokości NFB i zamiana rezystorów przy katodzie lamp sterujących. Ten o większej wartości będzie bocznikowany elektrolitem jak w większości tego typu aplikacji. Pozdrawiam.

 

[MariuszZ]

Eksperymentów ze wzmacniaczem ciąg dalszy. Dokonałem małego "upgrade" wzmacniacza zgodnie z sugestią Janusza @Janusz44 oraz inżynierów Audio Note, którzy w wersji DIY wzmacniacza (V2.02) trochę namieszali. Po pierwsze zmieniłem tryb pracy na Ultra Linear łącząc odczepy 43% traf głośnikowych z siatkami ekranującymi lamp mocy poprzez rezystory 100R. Zmieniłem głębokość globalnego ujemnego sprzężenia zwrotnego (NFB) zmniejszając wartości R i C na odpowiednio 12k i 39pF. Zamieniłem miejscami rezystory katodowe przy lampach sterujących tak by ten o większej wartości był bocznikowany elektrolitem. Zmiany wraz z wartościami pomierzonych napięć przedstawiam na poprawionym schemacie ideowym wzmacniacza. Dodatkowo pomierzyłem wzmacniacz w pętli RMAA i przedstawiam ogólne wyniki. W porównaniu do poprzedniej wersji wzmacniacza zwiększyły się zniekształcenia harmonicze, dynamika i poziom szumów jest na podobnym poziomie. Co ciekawe analizując wykres THD widać, że zwiększyła się amplituda 2-giej harmonicznej z -90db do -70dB co na pewno można usłyszeć. Jest to o tyle ciekawe, że w układach PP trudno o taki efekt (z reguły 3-cia harmoniczna ma wyższą amplitudę) i można go podobno osiągnąć tylko w specyficznych warunkach pracy wzmacniacza. Może to przypadek, a może celowe działanie inżynierów Audio Note. Problemu z większym napięciem żarzenia (6,7 VAC)  jeszcze nie rozwiązałem. Policzone wartości rezystorów (zamontowane szeregowo) nijak się mają do rzeczywistości i nie powodują oczekiwanego obniżenia napięcia. Jeszcze muszę doczytać jak to poprawić. Na razie zgodnie ze szkołą Mullarda dopuszczam pracę żarników zakładając +/- 7% tolerancję, czyli do napięcia 6,74 VAC, mając świadomość, że lampy mogą szybciej umrzeć  Jutro może zmierzę pasmo wzmacniacza moim skopometrem o czym poinformuję zainteresowane osoby. Pozdrawiam