Wzmacniacz lampowy PP w wersji DIY ȃ la Audio Note L1

[MariuszZ]

Dzień dobry. Od jakiegoś czasu, bombardowany informacjami o wspaniałym brzmieniu wzmacniaczy lampowych, postanowiłem rozpocząć przygodę z "lampiakiem" w wersji DIY. Założenia do mojego planu pozyskania takiego wzmacniacza to: niezbyt skomplikowany ale sprawdzony projekt dla średnio doświadczonego elektronika, niewygórowana cena wykonania (ok. 2k pln), dostępność części, w tym najważniejsze LAMP.  Wybór padł na sprawdzony projekt wzmacniacza lampowego pracującego w układzie PP na lampach EL84, będącego odpowiednikiem klona Audio Note L1 którego schemat zamieszczam na zdjęciu poniżej. Znalazłem wątek na innym forum o tematyce Audio dotyczący budowy takiego wzmacniacza i otrzymałem deklarację merytorycznej pomocy przy składaniu, jego wykonawcy, kolegi Grzegorza (mgmkom). Jeżeli uda się i wzmacniacz powstanie i "zagra" to następnym krokiem będzie zbudowanie jeszcze lepszego wzmacniacza, może na lepszych podzespołach, a na pewno w technice montażu przestrzennego  Liczę na pomoc merytoryczną Szanownych Forumowiczów ale również na dyskusję nt. budowy takiego wzmacniacza, która może zachęci innych pasjonatów do rozwijania swoich zainteresowań oraz pomoże w poszukiwaniach idealnego zestawu do słuchania muzyczki. Ponieważ w technice lampowej jestem laikiem proszę o wyrozumiałość i traktowanie dla Was rzeczy oczywistych jako nieznanych dla mnie. Będę więc pytał o wszystko czego nie doczytam w internecie lub po prostu nie wiem. 

Przygodę z wzmacniaczem lampowym uważam za rozpoczętą  Będę informował o postępach prac i osiągniętych wynikach.  Zamówiłem już takie PCB u Chińczyków i dwa transformatory głośnikowe  LO PP25-1 oraz zasilający (250-0V --- 0,3A oraz 3,15-0-3,15V--- 4,5A) u Pana Leszka Ogonowskiego . Po otrzymaniu PCB przejrzę jakość elementów i pewnie zwrócę się do Grona o porady czy i jakich lepszych komponentów użyć. Pozdrawiam serdecznie. 

 

[Kubakk]

https://www.modushop.pl/

https://www.poweraudio.pl/

https://sklep.lampyelektronowe.pl/?

w tych sklepach większość budujących zamawia podzespoły

Między pokrywą trafa a trafem Ogonowskiego warto wyciąć uszczelkę z bitumu , bo niekiedy wibruje i jest "brumienie" , lampy mocy kup ze sprawdzonego źródła , gdyż one zużywają się szybciej niż sterujące.

Jak będą finanse kup z nowej produkcji lampy electro harmonix , tung sol , jj , sovtek by nie mieć później wątpliwości jakby coś nie zagrało. 12AX7 (ecc83) , 12AT7 (ecc81) tanio wychodzą tak więc licząc 4x el84 i 2x ecc8x powinieneś w ~350zł się zmieścić.

Kable Klotza , kondensatory zależnie od finansów , na rezystorach nie oszczędzaj , te lepsze nie są drogie

[MariuszZ]

Dzięki za informacje. Skorzystam na pewno. Lampy na wejściu to ECF80, pentoda i trioda w jednym. Na pentodzie jest wzmacniacz oporowy i inwerter na triodzie. Jakieś typy ? 😀

[nowy78]

O, dział DIY zaczyna nabierać rumieńców. Coraz ciekawsze projekty się pojawiają .

Jako że pomimo ich pięknego wyglądu, póki co, przez wzgląd na sprawy techniczne, jestem jakoś tak niezbyt pozytywnie nastawiony do wzmacniaczy lampowych (oprócz gitarowych, ale tam to zupełnie inna bajka), z ciekawością będę śledził co wyniknie z Twojego projektu Mariusz. Być może się jednak przełamę  Trzymam kciuki za powodzenie przedsięwzięcia  👍 Zapytam jeszcze dlaczego wybrałeś PP na pentodach, a nie święty gral audiofila, tj SE na triodach?

Edytowano 30 maja 2019 przez nowy78

[MariuszZ]

1 godzinę temu, nowy78 napisał:

Zapytam jeszcze dlaczego wybrałeś PP na pentodach, a nie święty gral audiofila, tj SE na triodach?

Nie znam się na Świętych Gralach Piotrze, a wybór to kwestia przypadku. Chcę wzmacniacz lampowy posłuchać bo mam kaprys i chcę sam spróbować. Przeglądając różne fora o budowie wzmacniaczy natknąłem się na taki projekt wg Audio Note L1 i szukając dalej dotarłem do gotowej PCB za ok. 300 pln, co zadziałało jak woda na młyn. Doczytałem, popytałem, poszukałem i już się dzieje. Pan Leszek Ogonowski od ręki ma dla mnie dwa trafa do PP UL na EL84. Trafo zasilające zrobi i dośle. Pozostaje dopytać o detale. Jakich elementów użyć, a jakich unikać. Jakich kabelków do połączeń, jaką cyną itd. Na etapie składania wiem, że mogę natknąć się na problemy ze wzbudzaniem, brumieniem itd. ale myślę, że razem je pokonamy  Na koniec planuję pomierzyć wzmacniacz w jakiś sposób, opisać wrażenia dotyczące "grania" i wszystko opublikować tu do waszego wglądu. Pozdrawiam.

[1Ender]

@MariuszZ

Powinieneś zapytać @Audio Autonomy zbudował kilka autorskich lamp, więc powinien dać Ci wskazówki na co zwrócić szczególną uwagę.

Pozdrawiam 

Edytowano 30 maja 2019 przez 1Ender

[MariuszZ]

Jak będę wiedział już o co pytać to będę pytał tak, żeby wszyscy widzieli. Ten wątek ma służyć wszystkim, którzy chcą czegoś się o wzmacniaczach lampowych dowiedzieć i może spróbować coś złożyć. Oczywiście Pomoc kolegi Audio Autonomy byłaby bezcenna 😀 

[Audio Autonomy]

@MariuszZ, trzymam kciuki i kibicuję!

Z braku czasu dosyć rzadko zaglądam teraz na forum, ale postaram się śledzić na bieżąco Twoje poczynania. Jak będą jakieś pytania, to pisz. Może uda mi się jakoś pomóc w razie potrzeby.

Najważniejsze - pamiętaj o wysokim napięciu, które może się utrzymywać na kondensatorach przez długi czas. Uważaj na wybuchające kondensatory, pracuj z jedną ręką w kieszeni i będzie dobrze

[audiowit]

Eeeee tam przy takich lampkach to co to za napięcia. 400-600V ? W 211 to jest napięcie 1300V :). Tutaj reka w kieszeni nie pomoże. Kopie jak muł. I tylko raz.

[MariuszZ]

12 minut temu, Audio Autonomy napisał:

Najważniejsze - pamiętaj o wysokim napięciu, które może się utrzymywać na kondensatorach przez długi czas. Uważaj na wybuchające kondensatory, pracuj z jedną ręką w kieszeni i będzie dobrze

Postaram się pamiętać. Miałem już okazje poznać się z prądem przy okazji zabawy z jakimś zasilaczem i widziałem co zrobił przegryziony kabel z moim psem jakiś czas temu. Psiak przeżył ale na widok kabla, skakanki itp. siusiał pod siebie. Na pewno będę pamiętał  Dziękuję za deklarację pomocy. Będzie potrzebna  Pozdrawiam.

[Audio Autonomy]

20 minut temu, audiowit napisał:

Kopie jak muł. I tylko raz.

No tak, ponad jeden kilo to już może nieźle podgrzać atmosferę 

 

18 minut temu, MariuszZ napisał:

Psiak przeżył ale na widok kabla, skakanki itp. siusiał pod siebie.

Biedny psiak... 

Psy podobnie jak ludzie - najlepiej uczą się na własnych błędach.

[nowy78]

9 godzin temu, audiowit napisał:

Eeeee tam przy takich lampkach to co to za napięcia. 400-600V ? W 211 to jest napięcie 1300V

Jak już o dużych wartościach napięć, to przypomniało mi się, że kiedyś zmajstrowałem takie coś. Oceniając po rozmiarze wyładowań - rzędu kilkaset kV (ale tak bliżej 1000000 V, nie mam jak zmirzyć ). Wygrałem ?

Przepraszam za OT

Edytowano 31 maja 2019 przez nowy78

[MariuszZ]

50 minut temu, nowy78 napisał:

Przepraszam za OT

Hehe Spoko ... To niezłego kopa musi dawać taki generator  Nie straszcie już mnie, bo jeszcze zacznę części wzmaka odsyłać, a właśnie trafa głośnikowe dziś przywiózł kurier  

[audiowit]

To nie straszenie. Warto mieć swiadomość pewnych rzeczy. Powiem tak. Jesli moj wzmacniacz mnie kopnie, a moze to się odbyć nawet na odleglosć jesli coś schrzanię to są marne szanse na przezycie. W sprzyjajacych warunkach poparzy mnie.

Nalezy też pamiętać o tym, ze energia gromadzi się w kondensatorach, więc moze to zrobić nawet po czasie. Np moja Lorka po wyłączeniu z sieci moze grać na normalnym poziomie głośnosci przez jakąś minutę lub dlużej.

[MariuszZ]

@audiowit Zrobię chyba jakiś przyrząd do rozładowywania obwodu zasilania ale z tych kilku kondensatorów to nawet tysiąca uF nie ma w obwodzie i pewnie kopnąć to potrafi jak wściekła krowa ale żeby zabić to chyba nie? W każdym razie ostrzegaliscie i sumienie będziecie mieli czyste jakby co 😉

[audiowit]

Stare zdjęcie Manhatanu:) w Lorce. W wba bateria kondensatorów jest schowana.

[MariuszZ]

Wygląda jak wnętrze starego ruskiego telewizora  a na pewno te rezystory są radzieckie. Pewnie gra rewelacyjnie mimo, że wygląda tak "vintage".

Ponieważ otrzymałem już trafa (niestety jeszcze PCB nie dotarła) to pojawiły się pierwsze pytania do Szanownego Gremium. Za przykładem kolegi Grzegorza (mgmkom) zdecydowałem się na wykorzystanie odczepów UL i złożenie wzmacniacza pracującego w trybie Ultra Linear (UL) oraz wykorzystanie transformatora zasilającego z napięciem wtórnym (żarzenia) 3,15-0-3,15V w celu rozwiązania ewentualnych problemów z symetryzacją napięcia (schemat na zdjęciu poniżej). Pytanie dotyczy jak podłączyć odczepy UL 43% do siatek drugich EL84? Na zdjęciu poniżej widać odczepy trafa, między innymi A1 i A2 czyli odczepy do anod lampy pierwszej i drugiej stopnia końcowego oraz dwa odczepy UL 43% ale bez przypisanych numerów lamp. Który odczep, dolny czy górny podłączyć do A1 lampy pierwszej? Pozdrawiam.       

[MariuszZ]

Sprawa podłączenia odczepu UL wyjaśniona przez Grzegorza (zdjęcie poniżej) ale czekam jeszcze na informację od Pana Leszka, do którego wysłałem zapytanie  Kołacze mi po głowie kolejne pytanie dotyczące wartości rezystancji wpiętej między odczep trafa UL 43%, a siatkę 2-gą lampy EL84. Grzegorz wstawił 100R i jest podobno OK ale możliwe, że trzeba będzie dobrać inną wartość. Zobaczymy przy składaniu (podobno napięcie na siatce 2-giej teoretycznie powinno być takie same lub niższe niż na anodzie tej lampy). 

Kolejne pytanie dotyczy wprowadzenia zmiany polegającej na wykorzystaniu trybu UL, który to da nam mniejsze zniekształcenia na wyjściu ale również mniejszą moc. Czy stosując tryb UL powinienem zmniejszyć "głębokość" ujemnego sprzężenia zwrotnego NFB (zwiększyć wartość rezystora R16) ? Jakieś sugestie ? Pozdrawiam  

[Kubakk]

@MariuszZ 

http://skarabo.net/sid-2.htm

badaj projekty , jest dużo opisów

[audiowit]

To metalizowane ruskie rezystory i są bardzo dobre. A wyglada tak jak musi wygladać. Kto cos tam sie zna elektronice to pewnie zauwazy kilka ciekawych elementow.

 

[MariuszZ]

@audiowit Ruskie są "The best" i nikt nigdy nie powie, że u nich ktoś żałował ... czy księgowi w produkcji maczali palce  Tam jakość elektroniki , szczególnie wojskowej, a te rezystory w kolorze kawy z mlekiem były wszędzie w sprzęcie wojskowym wykorzystywane... to pewnie parametry będą trzymać przez najbliższe parę lat jeszcze. Mnie zaczyna temat rezystorów interesować bardziej jak poczytałem fora i dowiedziałem się, że te "węglowe" są lepsze niż te "metalizowane" w torze sygnału. Jakieś sugestie ?  

[audiowit]

Tego nie wiem czy weglowe czy metalizowane. Ale w pracy mam dzial serwisowy i tam chłopaki zbierają te czerwone pędraki. Mowią, że jedne z lepszych. Zresztą widzieli ten wzmacniacz i cmokali.

Zwróć uwagę rowniez na kondensatory, bo te ( niezaleznie od opinii lokalnych znafców teoretyków ) mają duzy wplyw na brzmienie. U mnie siedzą Hovlandy ( te żółte) i Markow bardzo je chwalił. One nie są standardowo montowane przez niego. Poprzedni wlasciciel je sobie zarzyczył. Ty możesz pomysleć o poularnych mundorfach. Są dosyć dobrze opisane w sieci. Hovlandy mogą za bardzo przedrenować kieszeń.

[Fafniak]

Nie wiem o czym piszecie ale zdjęcia wnętrz przypominają mi sprzęty które rozbierałem za młodu (wtedy też nie miałem pojęcia )

Czy te wszystkie elementy które są używane do wzmaków lampowych maja swoje termiczne parametry pracy ? (no chyba muszą?)

Osiągaja swoje optima przy jakiejś temperaturze czy musza trzymać od początku aż do jakiś temperatur ? (to drugie wydaje mi się logiczniejsze)

[MariuszZ]

58 minut temu, Fafniak napisał:

Osiągaja swoje optima przy jakiejś temperaturze czy musza trzymać od początku aż do jakiś temperatur ? (to drugie wydaje mi się logiczniejsze)

Myślę, że parametry elementów wzmacniacza, kondensatorów czy rezystorów zmieniają się w zależności od temperatury dość znacznie chociaż rzadko kiedy producenci podają w jakich warunkach te parametry były mierzone. Tu mam już kolejne rozterki początkującego amatora lamp. Kolega Grzegorz napisał, że we wnętrzu jego wzmaka temperatura oscyluje ok. 60C, a zbudował go jak tego Klona z lampkami wewnątrz. Zastanawiam się czy konstruktorzy policzyli ten wzmacniacz uwzględniając punkty pracy dla elementów w wyższej temperaturze więc nie mam powodów do zmartwień i mogę tak budować, czy poszli po najmniejszej linii oporu i uwzględnili tylko widełki temperaturowej pracy elementów wzmaka zamykając go w takim pudle. Pytanie do Szanownego Gremium i prośba o sugestie dotyczące obudowy. Lampki na zewnątrz czy jak w oryginale wewnątrz obudowy dać ? W pierwszej opcji byłoby więcej pracy dotyczącej odwrotnego lutowania elementów (od spodu, oprócz lamp), zastosowanie dystansów, dużo przeróbek górnej pokrywy obudowy. Chętnie poczytam Wasze przemyślenia w tej kwestii. Pozdrawiam.

1 godzinę temu, audiowit napisał:

Zwróć uwagę rowniez na kondensatory

Mam w planie przyjrzeć się ofercie sklepów jak tylko przywiezie kurier PCB i zobaczę jakie tam są elementy. Będę Was jeszcze pytał o opinię w tej kwestii 😀

[Fonomajster]

MariuszZ założyłem konto żeby Ci kibicować;-/